Κάθε Σεπτέμβριο με το ξεκίνημα της νέας σχολική χρονιάς έχουμε συνηθίσει να πηγαίνουμε τα παιδιά μας στον παιδίατρο για το ετήσιο check-up του, ωστόσο αρκετοί παραλείπουμε να τα πάμε στον οφθαλμίατρο. Το παιδί είναι ένας αναπτυσσόμενος οργανισμός, που συστηματικά αλλάζει, το ίδιο και το οπτικό του σύστημα. Μεγαλώνοντας μέχρι και την ηλικία των 8-9 ετών, «μαθαίνουμε» να βλέπουμε σωστά και με ευκρίνεια. Αυτό καθιστά αναγκαία τη συστηματική οφθαλμολογική παρακολούθηση, με δεδομένο μάλιστα ότι η αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων είναι εφικτή μόνο σε μικρές ηλικίες.

1ος οφθαλμολογικός έλεγχος:

Η πρώτη εξέταση των ματιών του παιδιού θα πρέπει να γίνεται στο μαιευτήριο, αμέσως μετά την γέννηση του. Η εξέταση στα νεογνά γίνεται με έμμεση οφθαλμοσκόπηση κατά την οποία ελέγχονται παθήσεις όπως συγγενής καταρράκτης, συγγενής γλαύκωμα και άλλες πιο σπάνιες. Ωστόσο η πλειοψήφια των γονιών κυρίως για λόγους οικονομικούς παραλείπουν να κάνουν την οφθαλμολογική εξέταση.  Σύμφωνα με το πρόγραμμα Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας μέχρι το 2020 όλα τα νεογνά θα πρέπει να εξετάζονται και οφθαλμολογικά.

Παιδιά που έχουν γεννηθεί πρόωρα, ιδίως αυτά που έχουν μπει σε θερμοκοιτίδα, καλό είναι να εξετάζονται από οφθαλμίατρο και να ακολουθούνε ένα πιο τακτικό έλεγχο, σύμφωνα με τις ενδείξεις του οφθαλμιάτρου.

Ένα στα πέντε παιδιά ηλικίας 5 ετών εμφανίζουν κάποια οφθαλμολογική πάθηση, συνεπώς καταλαβαίνουμε πόσο απαραίτητη είναι η τυπική διαδικασία του οφθαλμολογικού ελέγχου που επιβάλλει η ελληνική πολιτεία σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες.

Η αμερικάνικη ακαδημία οφθαλμολογίας – ΑΑΟ (www.aao.org) και η αμερικανική ακαδημία παιδιατρικής – AAP (www.aap.org) προτείνουν να γίνεται έλεγχος στις ακόλουθες ηλικίες:

Μετά τη γέννηση (στο μαιευτήριο)
6 μηνών εώς 1 έτους (ιδιαίτερα εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό αμβλυωπίας, στραβισμού, συγγενούς καταρράκτη, συγγενούς γλαυκώματος ή ρετινοβλαστώματος)
Σε ηλικία 3 ετών
Πριν ξεκινήσει το σχολείο
Κάθε χρόνο μέχρι την ηλικία των 10 ετών και μετά στα 12, στα 15 και στα 18, αν δεν διαπιστωθεί οφθαλμολογική πάθηση.

Ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος περιλαμβάνει:

• Κερατομετρία
• Μέτρηση οπτικής οξύτητας
• Τονομέτρηση
• Εξέταση στην Σχισμοειδή Λυγνία
• Αντίληψη χρωμάτων
• Εκτίμηση στερεοσκοπικής όρασης (τρισδιάστατη όραση)
• Ορθοπτική Μελέτη (Στραβισμός & Οφθαλμοκινητικότητα)
• Κυκλοπληγία (Λεπτομερής μελέτη λανθάνοντων διαθλαστικών σφαλμάτων και μελέτη βυθού)

Ο ρόλος του γονέα

Η παρατηρητικότητα του γονέα παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της όρασης του παιδιού. Ο γονιός μπορεί και μόνος του να παρατηρήσει τυχόν προβλήματα όρασης με τους εξής τρόπους:

Φέρνοντας κάτι έντονο και χρωματιστό μπροστά στα μάτια του παιδιού και απομακρύνοντας το αργά, ο γονιός μπορεί να παρακολουθήσει εάν το παιδί το ακολουθεί με τα μάτια του.
Αν το παιδί είναι άνω των 2 ετών, θα πρέπει να βλέπει εξαιρετικά καλά και με λεπτομέρειες μακριά. Αν ο γονιός παρατηρήσει ότι το παιδί δυσκολεύεται να δει μακριά, θα πρέπει να απευθυνθεί σε οφθαλμίατρο.
Ένα καλό τεστ είναι να κλείσει ο γονιός μια το ένα και μια το άλλο μάτι για να ελέγξει ότι βλέπει εξίσου καλά και με τα δύο μάτια.

Ο ρόλος της κληρονομικότητας και της πρόληψης

Η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός είναι κληρονομικές παθήσεις, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως εάν ένας γονιός έχει κάποια από τις αναφερόμενες παθήσεις, θα τις αποκτήσει το παιδί του. Παρομοίως, γονείς που δεν έχουν κάποια τέτοια πάθηση δεν σημαίνει ότι τα παιδιά τους δεν έχουν πιθανότητα να την εμφανίσουν.
Η μυωπία για παράδειγμα, καθορίζεται γενετικά και εξελίσσεται παράλληλα με την ανάπτυξη του ματιού και δεν υπάρχει τρόπος να την αποτρέψει κανείς, τουλάχιστον με τα όσα είναι γνωστά μέχρι σήμερα στον επιστημονικό κόσμο.

Για να προλάβουμε τυχόν προβλήματα στα μάτια των παιδιών θα πρέπει να τα ρωτάμε συχνά αν βλέπουν καλά, αλλά και να το παρατηρούμε και οι ίδιοι, από τον τρόπο που βλέπουν τηλεόραση, που κάθονται στην οθόνη του υπολογιστή–ταμπλέτα, που διαβάζουν κ.λπ.
Αν για παράδειγμα έρχονται πολύ κοντά στην τηλεόραση, ίσως να μην βλέπουν καθαρά μακριά. Επίσης, στα αγόρια θα πρέπει να παρατηρούμε εάν μπορούν να διακρίνουν τα βασικά χρώματα, το πράσινο, το κόκκινο, το μπλε, και το κίτρινο.

Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν για την επίδραση του διαβάσματος και της πολύωρης παρακολούθησης τηλεόρασης, στην όραση του παιδιού τους. Έρευνες της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας (AAO – www.aao.org) υποστηρίζουν πως τέτοιες δραστηριότητες που είναι απαιτητικές για την όραση, δεν προκαλούν την εμφάνιση διαθλαστικών ανωμαλιών, ωστόσο μπορούν να συντελέσουν λίγο στην επιδείνωσή τους.

Καλό είναι να τηρείται ορθή και ασφαλής απόσταση από την οθόνη είτε την τηλεόρασης είτε του υπολογιστή. Η μελέτη να γίνεται υπό συνθήκες επαρκούς φωτισμού.

Τα παιδιά μαθαίνουν να βλέπουν τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής τους, εάν δεν αντιμετωπιστούν οι διάφορες οφθαλμολογικές παθήσεις εγκαίρως κινδυνεύουν να μη μάθουν να βλέπουν σωστά για το υπόλοιπο της ζωής τους. Για αυτό η έγκαιρη και έγκυρη αντιμετωπίση οφθαλμολογικών παθήσεων από ειδικούς είναι το Α και το Ω για την καλή όραση του παιδιού σας.

Επισκεφθείτε μας σήμερα την Provision Οφθαλμολογική Κλινική (www.provisionclinic.gr) και κλείστε ραντεβού με έναν εξειδικευμένο παιδοοφθαλμίατρο.