Οι περισσότεροι από εμάς, λόγω του ότι ζούμε σε μία χώρα με έντονη ηλιοφάνεια, είμαστε πολύ επιμελείς στην χρήση αντηλιακών και γυαλιών ηλίου κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Τον χειμώνα όμως, συχνά αμελούμε να λάβουμε μέτρα αντηλιακής προστασίας και αυτό συμβαίνει παρ’ όλο που οι μελέτες έχουν δείξει ότι άσχετα από την εποχή, η απροστάτευτη έκθεση στον ήλιο αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης οφθαλμικών παθήσεων.

Σε μία πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο δερματολογικό, επιστημονικό περιοδικό Archives of Dermatology, οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα της υπεριώδους ακτινοβολίας σε 32 χειμερινά θέρετρα μεγάλου υψομέτρου της Βόρειας Αμερικής και κατέγραψαν τις συνήθειες χιλιάδων χιονοδρόμων, όσον αφορά την χρήση αντηλιακής προστασίας όπως καπέλα, αντηλιακές κρέμες, γυαλιά ηλίου, μάσκες κτλ. Η μελέτη έδειξε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων, χρησιμοποιεί τέτοια μέσα προστασίας μόνο περιστασιακά και όχι σε συστηματική βάση, όπως θα έπρεπε.

Η ηλιακή ακτινοβολία που ανακλάται από το χιόνι είναι πολύ βλαβερή για τα μάτια, ακόμα και σε μέρες με έντονη νέφωση. Όπως είναι αναμενόμενο, η βλαβερή επίδραση της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας αυξάνεται όσο αυξάνεται το υψόμετρο (>1500μ), όσο παρατείνεται ο χρόνος έκθεσης στον ήλιο και κατά την διάρκεια των μεσημεριανών ωρών.
Αρχικά, μετά από πολύωρη, απροστάτευτη έκθεση στον ήλιο επηρεάζεται η οφθαλμική επιφάνεια με αποτέλεσμα μετά από 6 με 12 ώρες να εμφανίζεται η λεγόμενη «φωτοκερατίτιδα». Κύρια συμπτώματα της φωτοκερατίτιδας είναι το έντονο αίσθημα ξένου σώματος, η φωτοφοβία και η δακρύρροια. Τα συμπτώματα αυτά ευτυχώς, δεν είναι σοβαρά και αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα με την χρήση κολλυρίων για μικρό χρονικό διάστημα. Μακροπρόθεσμα όμως και σε περιπτώσεις παρατεταμένης έκθεσης, μπορεί να εμφανιστούν άλλες πιο σοβαρές οφθαλμικές παθήσεις όπως καταρράκτης, ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, πτερύγιο και κάποιες σπάνιες μορφές καρκίνου του δέρματος των βλεφάρων.

Οι βλαβερές συνέπειες της υπεριώδους ακτινοβολίας στα μάτια και στο δέρμα είναι αθροιστικές, κάτι που σημαίνει ότι ο κίνδυνος για εμφάνιση σοβαρών παθήσεων είναι διαρκής και αυξάνεται συνεχώς, όσο περισσότερο εκτίθεται κανείς στον ήλιο χωρίς προστασία. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την βαρύτητα που έχει η αντηλιακή προστασία των ματιών και του δέρματος στα παιδιά. Ειδικοί λένε ότι δεδομένου ότι τα παιδιά περνούν συγκριτικά με τους ενήλικες περισσότερο χρόνο κάτω από τον ήλιο, μέχρι και 50% της συνολικής έκθεσης της ζωής ενός ατόμου στην υπεριώδη ακτινοβολία γίνεται μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Επίσης, πρέπει να τονίσουμε ότι τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα σε βλάβες του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, λόγω του ότι ο φακός του ματιού τους είναι πιο διαυγής, επιτρέποντας έτσι την διείσδυση περισσότερης βλαβερής υπεριώδους ακτινοβολίας στους εσωτερικούς χιτώνες του ματιού. Για τον λόγο αυτό, σιγουρευτείτε ότι τα παιδιά σας χρησιμοποιούν καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου.

Συστήνουμε να είστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να λαμβάνετε όλα τα μέτρα αντηλιακής προστασίας κατά την διάρκεια και των χειμερινών μηνών του έτους, ιδιαίτερα όταν βρίσκεστε σε ορεινό μέρος με μεγάλο υψόμετρο, έτσι ώστε να μπορείτε να απολαύσετε τις χειμερινές σας δραστηριότητες χωρίς να βλάψετε την υγεία των ματιών σας.

Το άρθρο έχει επιμεληθεί ο Νίκος Παγώνης Χειρούργος Οφθαλμίατρος του Οφθαλμολογικού Κέντρου Provision και Μέλος της Αμερικανικής Εταιρίας Χειρουργικής Καταρράκτη και Διαθλαστικής Χειρουργικής (A.S.C.R.S.).